Rouwproces volgens een oude wijze man.
Iemand op een internetforum schreef: ‘Mijn vriend is overleden, ik weet niet meer wat ik moet doen’.
Op dit bericht kwamen veel reacties. Maar het was het verhaal van een oude man dat er uitsprong. Het werpt een andere blik op leven en dood. Dit is zijn verhaal:
‘O.k., om te beginnen, ik ben oud. Dat houd in dat ik het leven tot nu toe overleeft heb, maar veel mensen die ik gekend heb en waar ik van gehouden heb, niet. Ik ben vrienden, beste vrienden, kennissen, collega’s, grootouders, mijn moeder, familieleden, leraren, mentoren, medestudenten, buren en nog zo veel meer andere mensen kwijtgeraakt. Ik heb geen kinderen en ik kan me de pijn niet voorstellen wat het is om een kind te verliezen. Maar vanuit mijn eigen ervaring kan ik dit wel zeggen:
‘Ik wou dat ik je kon zeggen dat het went als mensen om je heen sterven. Ik heb er nóóit aan kunnen wennen. En ik wil er ook niet aan wennen. Telkens weer vind ik het hartverscheurend als er iemand dood gaat waar ik van hou, onder welke omstandigheden dan ook. Ik wil niet dat het er niet toe doet. Ik wil niet dat het iets is dat nou eenmaal bij het leven hoort. Mijn littekens zijn het testament van de liefde vóór en de relatie die ik had mét die persoon. En hoe dieper het litteken, hoe dieper de liefde was. Het zij zo. Littekens zijn het testament van het leven. Een litteken is een testament waar ik diep van kan houden en diep kan voelen. Het weefsel van een litteken is sterker dan het weefsel van de oorspronkelijke huid. Littekens zijn het testament van het leven. Littekens zijn alleen lelijk voor mensen die niet kunnen ‘zien’.
Rouwproces
Rouwproces: Voor wat betreft rouwen zal je merken dat het in golven komt. Als het schip vergaat, dan verdrink je met al die wrakstukken om je heen. Alles wat om je heen drijft herinnert je aan al dat mooie en prachtige wat ooit was, maar wat niet meer is. En het enige wat je kunt doen…is drijven. Je komt hier en daar een wrakstuk tegen waar je je nog even aan vasthoudt. Dat kan iets tastbaars zijn, een foto of een herinnering. Of misschien is het een andere drenkeling die ook drijft. Het enige dat je voorlopig kunt doen… is drijven. Zorg dat je dan in leven blijft!
Rouwproces: Want helemaal aan het begin zijn de golven wel 30 meter hoog en overspoelen je genadeloos. Tussen elke golf zit 10 seconde pauze en je hebt maar amper tijd om tussendoor adem te halen. Het enige wat je kunt doen is drijven. En volhouden… Na enige tijd, dat kan na weken of maanden zijn, zal je merken dat de tijd tussen de golven langer wordt, ook al zijn ze nog even hoog. En als ze komen dan zal je merken dat ze je nog steeds overspoelen en overweldigen. Maar in de tussentijd kun je tenminste even op adem komen, je kunt functioneren. Je weet nooit van tevoren waardoor het verdriet ineens weer opgeroepen wordt. Het kan een lied zijn, een foto, de kruising van de straat waar je op dat moment loopt, precies de geur van dat kopje koffie. Het kan van alles zijn waardoor je je weer overspoeld voelt door die golf. Maar tussen de golven door is er leven.
Rouwproces: En er komt een dag- en die komt voor iedereen op een ander moment- dat je zult merken dat de golven nog maar 25 of 15 meter hoog zijn. En dat, als die je dan overspoelen, de tussentijd tussen de golven langer is geworden. Je zult ook merken dat je ze gemakkelijker kunt zien aankomen. Een viering, een verjaardag of met Kerstmis. Doordat je die golven ziet aankomen kun je je er ook beter op voorbereiden. En ook al kunnen ze je nog steeds overspoelen, je weet steeds beter dat het voorbij gaat. Nog steeds kletsnat, sputterend, nog steeds vasthoudend aan het kleinste stukje wrakhout, weet je dat je nu ook wel gaat redden.
Rouwproces: Neem dit maar aan van een oude man, de golven zullen nooit ophouden om je van tijd tot tijd te overspoelen. En ergens wil je ook niet dat dat ophoudt. Omdat je weet dat je ze kunt overleven. Er komen steeds weer nieuwe golven. Die overleef je ook weer. Als het goed is, dan heb je veel littekens van veel mensen die je liefhad. En heb je veel schipbreuk geleden…’.
Vrije rouwproces vertaling: Peter Tomesen, www.tocotomesen.nl